Từng chỉ là món ăn dân dã trong những bữa cơm quê xứ Nghệ, nhút Thanh Chương nay đã trở thành sản phẩm OCOP 4 sao, chinh phục thị trường nhờ giữ trọn hồn quê và cam kết với thực phẩm sạch, tự nhiên.
Giữ hồn quê trong từng sợi nhút
Sáng thu tháng chín, trong căn bếp nhỏ ở xóm 4, xã Hạnh Lâm (huyện Thanh Chương cũ, Nghệ An), bà Hồ Thị Quế cẩn thận đảo từng sợi mít non vàng ươm trong chum muối. Hương nhút ngai ngái quyện cùng mùi ớt và vỏ chanh lan tỏa khắp gian nhà.
Bà Quế chia sẻ: “Làm nhút ngon quan trọng nhất vẫn là tay người làm” với đôi mắt ánh lên niềm tự hào của người hơn nửa thế kỷ gắn bó với nghề.
Bà Quế từng là thanh niên xung phong thời chiến, sau hòa bình trở về làm giáo viên mầm non, có 15 năm làm hiệu trưởng và góp phần xây dựng ngôi trường vùng cao đạt chuẩn quốc gia đầu tiên ở huyện Thanh Chương. Khi nghỉ hưu, bà lại quay về với nghề muối nhút truyền thống, vừa gìn giữ hương vị quê nhà, vừa tạo việc làm cho bà con địa phương.
Với bà, mỗi mẻ nhút là kết tinh của kinh nghiệm, tỉ mỉ và tình yêu quê hương “Làm nhút phải hiểu từng độ muối, nghe được cả ‘tiếng thở’ của vại ủ”.
Từ bếp nhà đến thương hiệu OCOP
Năm 2020, bà Hồ Thị Quế cùng một số thành viên thành lập Hợp tác xã sản xuất nhút và đặc sản nông nghiệp Thanh Chương, đưa món nhút quê lên một tầm cao mới. Sản phẩm được chuẩn hóa từ khâu chọn nguyên liệu: mít non, măng rừng, muối sạch; đến quy trình chế biến, đóng gói, dán nhãn và truy xuất nguồn gốc, tuyệt đối không dùng chất bảo quản.
Chính sự chỉn chu ấy giúp Nhút bà Quế được công nhận OCOP 4 sao, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn hơn. Từ đó, sản lượng tăng gấp 4–5 lần, đạt 4–5 tấn mỗi năm. Sản phẩm hiện đã có mặt tại TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Lâm Đồng, Hà Nội, Hải Phòng…
Hợp tác xã tạo việc làm ổn định cho 6 lao động thường xuyên với thu nhập 5–6 triệu đồng/tháng, đồng thời tiêu thụ hàng chục tấn nông sản địa phương mỗi năm. Không chỉ có nhút, đơn vị còn phát triển thêm măng chua, măng cay đạt chuẩn OCOP 3 sao, góp phần đa dạng hóa nguồn thu cho người dân.
Từ sản vật quê hương đến mô hình phát triển bền vững
“Nhút Thanh Chương, tương Nam Đàn” – câu nói dân gian ấy không chỉ gợi nhớ hương vị xứ Nghệ mà còn chứa đựng cả ký ức quê hương. Với bà Quế, mỗi lọ nhút là câu chuyện của một vùng đất, là niềm tự hào của người làm ra nó.
Hợp tác xã đang tiếp tục hoàn thiện nhà xưởng, nâng cấp bao bì, mở rộng thị trường qua kênh siêu thị và online, hướng tới mục tiêu tạo việc làm cho 20–30 lao động, nâng sản lượng lên hàng chục tấn mỗi năm.
Giá trị xanh trong từng sản phẩm quê
Khi một hộp nhút được đặt lên kệ, đó không chỉ là một món ăn. Đó là lời cam kết về nguồn gốc – chất lượng – và phát triển xanh, bền vững.
Từ căn bếp nhỏ nơi miền quê Thanh Chương, nhút bà Quế đã trở thành minh chứng sống động cho hành trình gìn giữ hồn quê, khẳng định sức sống của sản vật truyền thống trong nhịp phát triển hiện đại.
