Ai cũng biết đông trùng hạ thảo là một loại “tiên dược” của chốn nhân gian với vô vàn những lợi ích đối với sức khỏe. Thế nhưng, đã ai biết tác dụng của đông trùng hạ thảo cụ thể gồm những gì chưa? Để sử dụng thực sự hiệu quả, tránh trường hợp dùng sai mục đích. Nếu chưa, hãy cùng tìm hiểu ngay những tác dụng của đông trùng hạ thảo dựa trên khoa học nhé!
Tổng quát về đông trùng hạ thảo hiện có trên thị trường
Đông trùng hạ thảo là một loại dược liệu có trong nhiều tài liệu y học cổ trên thế giới. Theo thông tin từ những tài liệu này cho biết, đông trùng hạ thảo là một loại nấm ký sinh trên thân của loài sâu bướm. Cụ thể vào mùa đông, đông trùng là một con sâu non ngủ đông dưới lòng đất. Khi hạ đến một quả thể nấm mọc lên ở đầu sâu non chồi lên khỏi mặt đất, đánh dấu cho giai đoạn chuyển từ dạng trùng thành thảo. Với quá trình sinh trưởng rất đặc biệt này đã hình thành tên gọi đặc biệt “đông trùng hạ thảo”.
Đó là theo một số tài liệu cổ, còn với y học hiện đại giải thích sâu rộng hơn về loại dược liệu siêu quý hiếm này như sau:
Đây là một dạng cộng sinh giữa một loài nấm túi có tên khoa học là Cordyceps sinensis (Berk.) với sâu non (ấu trùng) của một loài côn trùng thuộc chi Hepialus. Thường gặp nhất là sâu non của loài Hepialus armoricanus. Ngoài ra còn 40 loài khác thuộc chi Hepialus cũng có thể bị Cordyceps sinensis ký sinh.
Thông thường, ấu trùng sâu non sẽ lớn lên và trở thành bướm. Tuy nhiên, một số ấu trùng bị nhiễm nấm Cordyceps sinensis sẽ không thể lớn lên được nữa. Ấu trùng bị nhiễm nấm do ăn phải bào tử nấm hoặc bị nấm ký sinh ở các lỗ thở. Khi đó, nấm ký sinh sẽ hút chất dinh dưỡng từ bên trong cơ thể ấu trùng và lớn lên theo dạng sợi. Theo thời gian, sợi nấm phát triển mạnh sẽ xâm chiếm các mô vật chủ để “toàn quyền” sử dụng dưỡng chất trong xác trùng.
Vào mùa đông nấm ký sinh trên sâu non và làm chết sâu non vì ăn hết chất dinh dưỡng của chúng. Đến một thời điểm nào đó (thường là vào mùa hè), nấm thoát ra khỏi xác sâu và vươn lên, phát triển thành đông trùng hạ thảo.
Ở thiên nhiên, loại dược liệu quý này thường được tìm thấy trên vùng núi cao hơn mặt nước biển 3500- 5000m như ở Tây Tạng, Bhutan và Trung Quốc. Tuy nhiên do sản lượng từ tự nhiên ngày càng giảm và giá cả ngày một tăng nên tỷ lệ tiếp cận người dùng ngày một thu hẹp hơn.
Để đáp ứng nhu cầu dùng thực tế và đồng thời giảm giá thành đông trùng hạ thảo các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu nuôi nhân tạo thành loại dược liệu siêu quý hiếm này.
Đông trùng hạ thảo nuôi cũng có thành phần chứa đến 17 loại acid amin cùng các loại vitamin và khoáng chất quan trọng đối với cơ thể như đông trùng tồn tại trong tự nhiên. Vì thế, hiệu quả đạt được khi sử dụng loại nuôi nhân tạo này không hề kém cạnh sản phẩm đến từ thiên nhiên. Mà giá thành đã dịu đi vô cùng nhiều.
10 tác dụng của đông trùng hạ thảo dựa trên khoa học
Lựa chọn sử dụng đông trùng hạ thảo, nó sẽ giúp bồi bổ sức khỏe, tăng cường sinh lý, giải trừ bệnh tật… đó là những gì mọi người vẫn nghĩ. Còn trên các nghiên cứu khoa học hiện đại phát hiện ra rằng, đông trùng hạ thảo thực tế sẽ mang đến những tác dụng cơ bản sau:
Đông trùng hạ thảo có tác dụng nâng cao sức khỏe thể chất
Với công thức thành chứa đến 17 loại acid amin, cùng rất nhiều loại vitamin và khoáng chất quan trọng đối với cơ thể. Do đó, khi dùng chúng sẽ giúp bổ sung trực tiếp dinh dưỡng cho cơ thể, nhờ đó lấp đầy khoảng trống thiếu, giúp nâng cao sức khỏe tổng thể.
Cùng với đó, các nhà nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm tác động của nấm đông trùng hạ thảo trong các hoạt động thể chất. Kết quả thử nghiệm cho thấy loại thảo dược này có khả năng cải thiện sự chuyển hóa năng lượng trong các tế bào sống. Hơn nữa, nó còn cải thiện khả năng chịu đựng khi tập thể dục ở cường độ cao.
.png)
Giảm các triệu chứng mệt mỏi
Khi sử dụng đông trùng hạ thảo, hầu hết người dùng đều có phản hồi là cơ thể cảm thấy khỏe hơn, giảm các cảm giác mệt mỏi trước đó thường gặp. Các nhà khoa học tiến hành nghiên cứu để theo dõi công dụng này của đông trùng hạ thảo.
Nghiên cứu được thực hiện đối với chứng mệt mỏi thể chất ở chuột qua hoạt động bơi lội. Kết quả nghiên cứu cho thấy:
- Kéo dài thời gian bơi của chuột
- Giảm nồng độ axit lactic huyết thanh, nitơ urê, creatine kinase, aspartate aminotransferase, alanine aminotransferase và malondialdehyd
- Tăng hàm lượng glycogen ở gan và cơ
- Tăng nồng độ superoxide effutase huyết thanh, glutathione per-oxyase và catalase.
Với những dấu hiệu tích cực như vậy, một nghiên cứu khác được thực hiện ở người để tìm hiểu về công dụng này của đông trùng hạ thảo. Kết quả cho thấy:
- Sau khi dùng dược liệu này trong 6 tuần liên tục, chỉ số VO2max ở tình nguyện viên tăng đáng kể.
- VO2max là tốc độ tiêu thụ oxy tối đa trong quá trình tập luyện được tính bằng ml/kg/phút. Đây cũng là đơn vị được sử dụng để đo công suất hiếu khí cá nhân của một người.
.jpg)
Có thể giúp chống lại chứng viêm
Sử dụng đông trùng hạ thảo được cho rằng giúp chống lại chứng viêm trong cơ thể.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi các tế bào của con người tiếp xúc với đông trùng hạ thảo, các protein đặc biệt làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể sẽ bị ức chế. Nhờ những tác dụng tiềm năng này, các nhà nghiên cứu tin rằng đông trùng hạ thảo có thể dùng như một loại thuốc hoặc chất bổ sung chống viêm hữu ích.
Thông qua các cuộc nghiên cứu cụ thể đã được diễn ra, Đông trùng hạ thảo đã được chứng minh là có tác dụng giảm viêm trong đường hô hấp của chuột, khiến chúng trở thành một liệu pháp tiềm năng cho bệnh hen suyễn. Tuy nhiên, các loại nấm có vẻ kém hiệu quả hơn các loại thuốc thường được kê đơn được sử dụng để giảm đau cho các vùng bị viêm trên cơ thể.
Đông trùng hạ thảo cũng có thể phát huy được công dụng của nó tại chỗ. Bởi ở một nghiên cứu khác đã cho thấy nó làm giảm viêm da khi bôi tại chỗ trên chuột, chứng tỏ thêm đặc tính chống viêm của nó. Các đặc tính chống viêm tiềm ẩn của Đông trùng hạ thảo vẫn chưa được quan sát thấy ở người.
Tác dụng chống lão hóa
Sau tuổi 30, cơ thể phụ nữ bắt đầu có các dấu hiệu của lão hoá thể hiện sớm trên da, tóc…Quá trình lão hoá càng trở nên nhanh chóng ở phụ nữ sinh đẻ nhiều hoặc làm những công việc vất vả. Theo nhiều tài liệu y học cổ truyền ghi lại, đông trùng hạ thảo có tác dụng kéo dài vẻ đẹp của tuổi xuân, đặc biệt là với phụ nữ.
Công dụng này cũng được các nhà khoa học hiện đại tiến hành các nghiên cứu chứng minh và công nhận. Những nghiên cứu đầu tiên được thực hiện trên chuột cho thấy những con chuột được nuôi dưỡng bằng loại dược liệu này sống lâu hơn nhiều tháng so với những con chuột dùng giả dược.
Ngoài ra, một số nghiên cứu khác (cũng tiến hành trên chuột) chứng minh đông trùng hạ thảo có thể cải thiện chức năng não và hoạt động của các enzyme chống oxy hóa. Hơn nữa, nó cũng cải thiện chức năng tình dục của những con chuột bị thiến.
Không chỉ tiến hành trên chuột mà các nhà khoa học còn đổi chủ thể nghiên cứu sang ruồi giấm. Kết quả cho thấy, sản phẩm có thành phần đông trùng hạ thảo cũng kéo dài tuổi thọ của loài vật này.
Các nghiên cứu trên những chủ thể đã chứng minh được tác dụng chống lão hóa. Còn thực tế trên cơ thể người, từ xa xưa rất nhiều phụ nữ đã áp dụng và ghi nhận về tác dụng kéo dài vẻ đẹp của tuổi xuân này của đông trùng hạ thảo. ở thời điểm hiện tại, đông trùng cũng là một trong những thành phần chính có trong các sản phẩm chăm sóc sắc đẹp, chống lão hóa đối với phụ nữ do nhiều hãng dược mỹ phẩm lớn trên thế giới sản xuất.
Cải thiện chức năng não và tăng cường sức khỏe tình dục
Theo truyền thống, người cao tuổi hoặc người mới ốm dậy thường tận dụng công dụng của đông trùng hạ thảo để giảm mệt mỏi. Trong một số trường hợp, những người này còn dùng với mục đích tăng cường sức khỏe và ham muốn tình dục.
Nghiên cứu ban đầu cho thấy việc dùng các sản phẩm có đông trùng hạ thảo trong 40 ngày liên tục có thể cải thiện ham muốn tình dục ở những người có ham muốn thấp.
Ở vấn đề chức năng não, khi tiến hành kiểm tra tác động của dược liệu trên chuột, các nhà nghiên cứu nhận thấy dược liệu này có tác động trực tiếp đến khả năng tiếp thu và ghi nhớ của chuột. Cụ thể, nó giúp giảm số lượng hành vi bị lỗi (so với tiêu chuẩn của nghiên cứu) ở những con chuột sống lâu năm.
Với những con chuột bị thiến, đông trùng hạ thảo cũng đẩy nhanh tốc độ cương dương vật và kéo dài thời gian xuất tinh.
Với những bằng chứng này, công dụng của đông trùng hạ thảo giống như thuốc cường dương, tăng cường sinh lực tự nhiên của nam giới. Bên cạnh đó đông trùng hạ thảo cũng có tác dụng điều hoà nội tiết tố, cải thiện triệu chứng lạnh tử cung, vô sinh…ở nữ giới.
Có tác dụng với bệnh tiểu đường
Không chỉ có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, sinh lý mà đông trùng hạ thảo còn cực kỳ tốt đối với bệnh nhân tiểu đường. Bởi như đã biết, bệnh tiểu đường là tình trạng cơ thể không sản xuất đủ hoặc tế bào đề kháng với insulin. Trong khi đó, insulin là hormone giúp đưa glucose vào trong các tế bào để chuyển hóa thành năng lượng.
Khi cơ thể không có đủ lượng insulin, glucose sẽ không được tế bào sử dụng mà tồn đọng lại trong máu. Theo thời gian, lượng đường huyết dư thừa này sẽ dẫn đến những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Vì thế, người mắc bệnh tiểu đường cần theo dõi sát lượng đường trong máu để kịp thời điều chỉnh thói quen ăn, uống cũng như tuân thủ việc dùng thuốc..
Khi tiến hành nghiên cứu về tác dụng của đông trùng hạ thảo đối với bệnh lý này, các nhà khoa học nhận thấy thành phần của loại dược liệu này có khả năng kiểm soát đường huyết rất tốt. Cụ thể, nó giúp người bệnh giảm cân, ổn định chỉ số mỡ máu và không tăng chỉ số đường huyết.
Những yếu tố này cho thấy đông trùng hạ thảo là loại thực phẩm hữu ích cho người bệnh tiểu đường. Các nghiên cứu đã chỉ ra có 90% bệnh nhân mắc đái tháo đường có dấu hiệu chuyển biến khi được sử dụng đông trùng hạ thảo theo liệu trình.
Hỗ trợ điều trị bệnh thận mãn tính
Không chỉ có tác dụng hỗ trợ kiểm soát các triệu chứng của bệnh tiểu đường, đông trùng hạ thảo còn có thể giúp ngăn ngừa bệnh thận mãn tính – một biến chứng phổ biến của tiểu đường. Kết quả này được rút ra từ 22 nghiên cứu thực hiện trên 1.746 người mắc bệnh thận mãn tính cho thấy:
- Người bệnh được bổ sung đông trùng hạ thảo trong chế độ ăn uống có dấu hiệu cải thiện chức năng thận.
- Làm giảm creatinin huyết thanh, giảm protein niệu và giảm các biến chứng liên quan đến bệnh thận như tăng huyết sắc tố và albumin huyết thanh.
Ngoài ra, tác dụng của đông trùng hạ thảo còn thể hiện trên một số vấn đề khác ở thận, cụ thể như:
- Tổn thương thận do một số loại thuốc khác sinh (nhiễm độc thận aminoglycoside): Người bệnh thường xuyên dùng thuốc kháng sinh sẽ làm tổn hại đến thận. Lúc này, chiết xuất từ đông trùng hạ thảo có thể làm giảm tổn thương thận do kháng sinh gây ra.
- Tăng hiệu quả điều trị sau khi cấy ghép thận: Người bệnh vừa trải qua ca cấy ghép thận được dùng chiết xuất hoặc sản phẩm bào chế từ đông trùng hạ thảo liều thấp có thể nguy cơ nhiễm trùng. Hơn nữa, loại dược liệu này còn làm giảm nguy cơ bị suy yếu chức năng thận ở những người vừa cấy ghép thận. Ngoài ra, đông trùng hạ thảo còn là một vị thuốc ức chế miễn dịch có tác dụng chống sự loại bỏ tổ chức cấy ghép khá tốt.
Chăm sóc sức khỏe tim mạch
Tại Trung Quốc, Đông trùng hạ thảo được sử dụng điều trị chứng loạn nhịp tim - Tình trạng nhịp tim quá chậm, quá nhanh hoặc không đều. Nghiên cứu cho thấy Đông trùng hạ thảo làm giảm đáng kể chấn thương tim ở đối tượng mắc bệnh thận mãn tính. Tổn thương tim do bệnh thận mãn tính được cho là làm tăng nguy cơ suy tim, vì vậy việc giảm những tổn thương này có thể giúp tránh được kết quả này.
Các nhà nghiên cứu cho rằng, những phát hiện về lợi ích đối với sức khỏe tim mạch do hàm lượng adenosine của Đông trùng hạ thảo. Đông trùng hạ thảo làm giảm cholesterol LDL- nhân tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim bằng cách dẫn đến sự tích tụ cholesterol trong động mạch.
Tương tự, đông trùng hạ thảo đã được chứng minh làm giảm mức chất béo trung tính (Triglyceride). Mức độ cao có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim nhiều hơn.
Lưu ý khi sử dụng đông trùng hạ thảo
- Về tác dụng phụ
Chưa có nghiên cứu nào kiểm tra tính an toàn của đông trùng hạ thảo trên người. Tuy nhiên, một lịch sử sử dụng lâu dài trong Y học cổ truyền Trung Quốc cho thấy chúng không độc hại. Trên thực tế, chính phủ Trung Quốc đã phê duyệt Cordyceps CS-4 để sử dụng trong bệnh viện và công nhận nó là một loại thuốc tự nhiên, an toàn.
- Về đối tượng sử dụng
Mặc dù rất tốt, nhưng một số đối tượng sau vẫn không nên sử dụng: Phụ nữ mang thai, người bị rối loạn đông máu, người chuẩn bị phẫu thuật, người mắc bệnh tự miễn dịch, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi ...
- Về cách chế biến và cách dùng
Không nên nấu đông trùng tươi lâu vì nhiệt độ cao sẽ làm mất đi hoặc biến chất nhiều thành phần dinh dưỡng. Và tránh sử dụng đông trùng hạ thảo vào buổi tối vì có thể gây mất ngủ.
- Loại đông trùng nên chọn dùng
Đông trùng đang được bán ngoài thị trường hiện nay có rất nhiều. Nhưng trong số đó, đông trùng hạ thảo hữu cơ là loại được đánh giá tốt nhất về mặt chất lượng cũng như độ an toàn khi sử dụng.
Lời kết
Qua bài viết này hy vọng các bạn có những kiến thức thú vị về đông trùng hạ thảo, để có thể lựa cho cho gia đình, bạn bè thân yêu của mình tốt hơn nhé.
.png)
