Tổ yến thô là thuật ngữ được sử dụng để chỉ tổ yến do chim yến tạo ra từ nước dãi 100% nguyên chất, chưa qua xử lý hay sơ chế.
Tổ yến thô là gì?
Tổ yến thô là thuật ngữ được sử dụng để chỉ tổ yến do chim yến tạo ra từ nước dãi 100% nguyên chất, chưa qua xử lý hay sơ chế. Tổ yến là một sản phẩm có nguồn gốc từ những con chim yến xây tổ trên các vách đá hay hốc đá trong các hang động hoặc nhà nhà yến đối với yến nuôi.
Tổ yến thô khó làm giả hơn loại được tinh chế, tùy vào từng loại mà nó có chất lượng và giá trị dinh dưỡng khác nhau. Tổ yến thô có mùi tanh đặc trưng, sợi yến nở nhiều, ăn dai và giòn.
Tổ yến thô có giá trị cao vì chứa nhiều dưỡng chất dinh dưỡng như protein, các axit amin, khoáng chất...
Tuy nhiên, trước khi sử dụng tổ yến thô, nó thường phải được làm sạch và sơ chế để loại bỏ các tạp chất vì vậy nó khá tốn thời gian và công phu nên không phù hợp với người bận rộn. Tổ yến thô được làm sạch có thể sử dụng để nấu súp, chưng cháo, hay chế biến thành các món ăn khác nhau. Ngoài ra, so với yến tinh chế thì yến thô có giá thành phải chăng hơn, phù hợp với nhiều đối tượng.
Thành phần dinh dưỡng của yến sào
Thành phần những chất dinh dưỡng của tổ yến rất cao, có các chất vi lượng và đa lượng, trong tổ yến có 31 nguyên tố vi lượng như sắt, đồng, kẽm, canxi,... một số loại đường tốt cho cơ thể và 18 loại axit amin, các vi chất như Brom, Magan, bao gồm:
- Protein: 50 – 60%
- Canxi: 0.76%
- Sắt : 27.90%
- Kẽm: 1.88%
- Proline: 5.27%
- Axit aspartic: 4.69%
- Đồng: 5.87%
- Glycine: 1.99%
- Fucose: 0.70%
- Galactose: 16.90%
- N-acetylgalactosamine: 7.30%
- N-acetylneuraminic acid: 8.60%
- Phenylalanine: 4.50%
- N-acetylglucosamine: 5.30%
- Tryptophan: 0.70%
- Tyrosine: 3.58%
- Histidine: 2.09%
- Threonine: 2.69%
- Lysine: 1.75%
- Cystein: 0.49%
- Isoleucine: 2.04%
- Valine: 4.12%
- Methionine: 0.46%
- Leucine: 4.56%
Cách chọn mua tổ yến thô chất lượng
Để lựa chọn tổ yến thô chất lượng, bạn có thể tham khảo các tiêu chí sau:
Kiểm tra màu sắc
Tổ yến thô chất lượng thường có màu sắc tự nhiên. Tổ yến thường có 3 màu khác nhau, giá trị dinh dưỡng và giá cả cũng khác nhau:
- Yến huyết: Là loại yến có giá thành và giá trị dinh dưỡng cao nhất, tổ yến có màu đỏ đậm, đỏ nhạt rất tự nhiên, sợi yến có bề mặt sần sùi và nổi rõ, đây là tổ yến huyết tự nhiên ở trong hang đá hay vách núi.
- Hồng yến: Có tổ võng tròn, tổ to, nhiều sợi và dày, tổ thường có ít lông, trên tổ màu sắc không đồng nhất, mà xen lẫn với nhau, tổ hồng yến thường có màu hồng cam, màu cam đậm đến cam nhạt, màu sắc có thể thay đổi từ màu vỏ quýt đến màu vàng lòng đỏ trứng gà ( cái này được cho là do quá trình lên men và oxy hóa ở môi trường tự nhiên tạo ra). Mùa sắc sẽ nhạt dần về phía giữa tổ
- Yến trắng: Hay còn gọi là bạch yến, tổ yến có màu trắng ngà hay trắng đục, màu vàng nhạt hoặc vàng sậm, bên trong có thể có dính tạp chất đen hay lông yến dính vào trong tổ, độ sạch của yến trắng tùy vào loại đã được xử lý hay chưa( nếu yến trắng tinh chế đã được xử lý thì yến có màu trắng hơn, sạch sẽ, và không có tạp chất) và chất lượng yến trắng tốt. Tổ yến trắng chiếm 80% sản lượng trên thị trường nên thường có giá cao phải chăng và dễ tìm mua, vì vậy nên nó được sử dụng phổ biến.
Kiểm tra độ sạch của tổ yến
Tổ yến thô là những tổ yến chưa được làm sạch nên nó còn dính những tạp chất, cho nên khi chọn mua bạn có thể quan sát độ sạch của yến.
- Tổ yến thô có thể dùng mắt quan sát xem tạp chất, bụi bẩn và lông dính trong tổ
- Ngoài ra có thể xem tổ yến có dính những nguyên liệu khi tổ được kết dính như đá, bụi đất cát, hoặc tổ yến nuôi thì có thanh gỗ hay xi măng, bê tông dính không. Vì nếu loại tổ yến thô thường sẽ có dính một ít nguyên liệu đó.
Kiểm tra hình dáng
Tổ yến thô chất lượng thường có hình dạng tự nhiên, các sợi yến gắn chồng và đan xen với nhau, tạo nên kết cấu giống xơ mướp chắc chắn. Yến thô có vành yến mỏng, tuy nhiên chân yến lại khá dày do nó là chân để tổ yến dính vào vách nhà hay vách đá.
Tổ yến thô có khối lượng khoảng 10g, chiều dài tổ yến khoảng 8cm. Cho nên nếu bạn mua tổ yến mà thấy nó nặng trên 12g thì bạn cần kiểm tra kỹ vì khả năng đây là tổ yến giả.
- Loại 1: Tổ yến góc hay tổ yến thô tam giác, tổ được tạo ở những góc giao nhau của thanh làm tổ, tổ góc có lớp xơ mướp nhiều hơn những tổ khác, nó khá dày
- Loại 2: Tổ yến bán nguyệt, tổ được tạo ở trên mặt phẳng của thanh làm tổ, loại này có sợi dài hơn, phần xơ mướp có phần mỏng hơn tổ yến góc.
Kiểm tra mùi hương
Tổ yến thô có mùi tanh đặc trưng, khi chưng yến thêm gừng tươi mùi tanh đặc trưng vẫn còn, nếu so sánh với yến tinh chế thì tổ yến thô có mùi tanh nhiều hơn.
Nguồn gốc và đáng tin cậy
Chọn tổ yến thô từ các nhà cung cấp uy tín và đáng tin cậy. Tìm hiểu về nguồn gốc của sản phẩm và xem xét các chứng chỉ chất lượng hoặc các cơ quan kiểm định liên quan.
Giá thành hợp lý
Tổ yến thô chất lượng có giá thành phải chăng, bạn có thể so sánh một số nhà cung cấp để biết được tầm giá của thị trường. Hãy cân nhắc giá cả hợp lý và không chọn các sản phẩm quá rẻ, có thể là dấu hiệu của tổ yến thô kém chất lượng.
Lưu ý rằng tổ yến thô là một sản phẩm được ưa chuộng và có giá trị cao, vì vậy hãy chọn từ các nguồn đáng tin cậy và kiểm tra kỹ trước khi mua để đảm bảo chất lượng và giá trị của sản phẩm.
Cách làm sạch và chế biến tổ yến thô
Tổ yến thô được nhiều người ưa chuộng nhờ có giá thành hợp lý, mà lại có hương vị tự nhiên, độ nguyên chất cao vì nó chưa được được xử lý. Nhưng cũng vì vậy mà quy trình sơ chế tốn nhiều thời gian, nên những người bận rộn thường chọn yến đã được tinh chế để tiết kiệm thời gian.
Cách làm tổ yến nó khá công phu và tỉ mỉ, nếu người chưa có kinh nghiệm sẽ thấy hơi phiền phức. Nó đòi hỏi sự kiên trì, dành nhiều thời gian để làm sạch hoàn toàn tạp chất nhỏ li ti dính trong sợi yến. Cho nên nếu bạn không có thời gian cũng có thể chọn yến đã được tinh chế để chế biến, tuy nhiên cần mua yến ở nhà sản xuất uy tín và có thương hiệu để đảm bảo chất lượng.
Bạn có thể tham khảo cách làm sạch và chế biến tổ yến thô dưới đây:
Dụng cụ làm sạch tổ yến thô
Bạn cần chuẩn bị:
- 1 chén nước sạch
- 1 cái nhíp chuyên dụng để gắp lông và tạp chất
- 1 cái rây inox sạch
- 1 đĩa sứ trắng
- 1 tô sứ trắng.
Ngâm tổ yến thô
Là công đoạn đầu tiên, bạn chỉ cần lấy lượng tổ yến thô cần nấu ra, cho vào tô sứ trắng sau đó cho nước sạch vào ngâm 1-2 tiếng ( tùy vào độ cứng và dày của yến mà có thể điều chỉnh thời gian cho phù hợp). Bạn quan sát thấy yến nở, tơi ra là có thể vớt ra và để ráo nước nhé.
Nhặt lông, bụi bẩn trong tổ yến thô
Sau khi yến thô đã ráo nước, bạn lấy nhíp gắp bỏ lông và tạp chất dính trong tổ, bạn cứ nhặt các tạp chất lớn hết một lượt, sau đó hãy loại bỏ các lông kim, bụi bẩn nhỏ, mối lần bạn nhặt bỏ tạp chất ra, nên nhúng nhíp vào tô nước sạch để tránh tạp chất lại dính vào trong chỗ yến thô bạn vừa nhặt.
Đây la công đoạn khá tốn nhiều thời gian, vì vậy bạn cần kiên trì và nhặt thật kỹ nhé.
Loại các bỏ tạp chất còn có trong tổ yến thô
Tách nhẹ sợi yến và cho vào rây, tiếp tục cho rây vào tô nước sạch đã chuẩn bị, dùng tay khuấy nhẹ, như vậy những tạp chất nhỏ sẽ được loại bỏ dễ dàng.
Bạn nên làm như vậy khoảng 2-3 lần nước, làm cho yến sạch là được không nên ngâm yến lâu trong nước sẽ làm yến hao hụt chất dinh dưỡng, cũng như làm yến bị mềm.
Khi đã làm sạch tổ yến thô, bạn có thể mang đi chế biến các món ăn yêu thích hoặc có thể cho yến thô ráo nước, cho vào hũ thủy tinh có nắp đậy kín rồi cho vào tủ lạnh để bảo quản. Cách làm này giúp bạn để được yến trong 7 ngày.
Cách chế biến tổ yến thô
Tổ yến thô sau khi được sơ chế sạch sẽ có thể chế biến nhiều món ăn ngon như yến chưng, súp yến, chè yến, cháo yến...trong đó, món yến chưng là một món ăn bổ dưỡng và được rất nhiều người yêu thích. Ngoài ra, khi chưng tổ yến thô bạn có thể thêm các nguyên liệu như kỷ tử, hạt sen, táo đỏ, nhân sâm, đông trùng hạ thảo, hạt chia, long nhãn...để giúp món yến chưng bổ dưỡng hơn và tăng hương vị hơn.
Cách chưng tổ yến thô:
- Cho lượng tổ yến thô cần nấu vào tô, cho nước sạch vào ngâm 1-2 tiếng tùy loại yến, chờ yến nở thì làm sạch toàn bộ tạp chất, lông bụi bẩn
- Sau đó sơ chế các nguyên liệu đi kèm như táo đỏ
- Sau đó cho yến vào thố chưng, cho nước ngập yến và cho lên nồi chưng cách thủy 13- 20 phút
- Tiếp tục cho 2-3 quả táo đỏ và vài sợi gừng tươi, chưng thêm 5 phút rồi tắt bếp
- Cho yến ra và thưởng thức.
Cách làm cháo yến, chè yến, bồ câu hầm yến, súp yến:
- Bạn sơ chế và chưng yến tương tự như trên
- Sau khi các nguyên liệu bạn nấu đã chín
- Cho yến vào đun nhỏ lửa 5 phút thì tắt bếp
- Thưởng thức.
Cách dùng yến sào hiệu quả nhất
Để sử dụng yến sào mang lại nhiều lợi ích và hiệu quả cao nhất, bạn có thể chú ý một số vấn đề sau:
- Mỗi tuần chỉ dùng 2-3 lần, không nên ăn quá nhiều
- Khi chế biến yến không nên để nhiệt độ quá cao sẽ làm mất đi dinh dưỡng vốn có, nếu nấu ché, cháo hay súp nên cho yến vào sau cùng
- Khi chưng yên nên dùng nồi chuyên dụng để tránh nước vào chén yến, đảm bảo dưỡng chất
- Cần chọn mua yến ở nơi uy tín, thương hiệu lâu năm
- Người bị phong hàn, viêm gan, cảm mạo, viêm đường tiết niệu, trẻ em dưới 1 tuổi, phụ nữ mang thai những tháng đầu...không dùng yến sào
- Hạn chế thêm đường khi nấu yến, bạn có thể cho táo đỏ thay thế...
Nên ăn yến sào bao nhiêu là đủ?
Mặc dù biết yến sào có nhiều công dụng đối với sức khỏe, tuy nhiên không nên lạm ăn quá nhiều, Yến sào mang lại lợi ích tốt nhất khi ăn đúng cách và liều lượng phù hợp.
Liều lượng sử dụng yến sào còn phụ thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe:
- Trẻ em từ 1 - 3 tuổi có thể dùng 1 - 2gr/ngày, 2 - 3 lần/ tuần
- Trẻ em từ 3 - 10 tuổi có thể dùng 2 - 3gr/ngày, 2 - 3 lần/ tuần
- Trẻ em 10 tuổi trở lên dùng 3gr/ngày và có thể dùng mỗi ngày
- Người lớn tuổi muốn bồi bổ sức khỏe có thể dùng 1,5 - 2gr/ngày, có thể dùng mỗi ngày
- Người đau ốm có thể dùng 5g/ngày
- Người có sức khỏe bình thường 5g/ngày, dùng 2 lần/tuần
Lưu ý:
- Cần mua yến sào ở nơi uy tín để đảm bảo chất lượng
- Cần ăn yến điều độ và đúng liều lượng
- Không nên kết hợp với nhiều nguyên liệu
- Không lạm dụng ăn quá nhiều
- Hạn chế sử dụng đường khi nấu yến sào. Nếu có thể bạn nên ăn nguyên chất không cần thêm đường hoặc dùng táo khô để tạo vị ngọt.
Ngoài ra, nếu bạn có vấn đề về sức khỏe, bạn nên được bác sĩ tư vấn, để bổ sung yến sào đúng liều lượng và mang lại hiệu quả tốt nhất.
Cách bảo quản yến sào
Bảo quản yến sào bạn có thể lưu ý:
- Yến sào chỉ cần bảo quản ở điều kiện nhiệt độ phòng, nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời hay nơi nhiệt độ cao, tránh nơi ẩm ướt khoảng 2- 3 năm
- Yến sào tươi bảo quản trong túi zip hay hộp thủy tinh có nắp đậy kín, cho vào tủ lạnh, có thể dùng được trong vòng vài tháng
- Yến sào sau khi chế biến chỉ dùng dưới 7 ngày ( đã được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh), nếu để yến quá 7 ngày có thể gây tác dụng phụ như tiêu chảy, đau bụng...
Ngoài ra đối với phần yến chưa dùng tới bạn có thể:
- Yến đã ngâm nước nhưng làm sơ chế sạch lông: Bạn có thể đổ phần yến lọc qua rây sạch, để yến sao nước thì cho vào hũ thủy tinh đậy nắp kín và cho vào ngăn mát tủ lạnh, có thể bảo quản yến khoảng 1 tuần
- Yến đã ngâm nhưng chưa chưng hết: Vẫn lọc yến qua rây sau đó để ráo, cho yến vào túi zip hoặc vào hũ thủy tinh đậy nắp kín và cho vào tủ lạnh ở nhiệt độ 4 độ C, bạn có thể bảo quản yến khoảng 7 ngày
Lời kết
Tổ yến thô có chứa axit amin và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Việc tiêu thụ tổ yến thô đúng liều lượng và đúng cách có thể giúp cải thiện sức khỏe và mang đến nhiều lợi ích tích cực.
.png)
